De protagonist, het personage waar het verhaal om draait, is een figuur met wie je lezer zich moet kunnen identificeren, zich in moet kunnen herkennen, of sympathie voor moet voelen. Maar hoe krijg je dat voor elkaar als je protagonist een onsympathiek figuur is? Zo iemand vinden mensen onaantrekkelijk. ‘Waarom zou ik een boek lezen over een onaangenaam individu? Hop, weg dat boek!’ denkt hij*. Het is dus cruciaal dat je lezers tóch gaan voelen voor je onaangename sujet. Hoe dan? Hoe krijg je dat voor elkaar? En waarom zou je überhaupt kiezen voor een onsympathieke protagonist? Dat doe je als het noodzakelijk is voor het verhaal. … [Lees meer...]
Karaktertypen – de dramaqueen
'Dramaqueen’ is de naam voor wat formeel ‘theatrale persoonlijkheid’ heet. Net als bijvoorbeeld de narcist heeft de theatrale persoonlijkheid een persoonlijkheidsstoornis. Een dramaqueen (dramakings zijn er ook) kan veel bijdragen aan het drama (ja, duh) van je boek, want hij/zij* heeft bovenmatig veel behoefte aan reuring en aandacht. En dan niet normale aandacht, waar ieder mens behoefte aan heeft, maar continue aandacht – de dramaqueen wil doorlopend in het middelpunt van de belangstelling staan. * Omwille van de leesbaarheid zal ik in de rest van dit artikel steeds ‘hij’ en ‘dramaqueen’ gebruiken, waarmee dan ook ‘zij’ en andere … [Lees meer...]
Een intrigerende antagonist
Het verhaal van je boek draait om de problemen en de sta-in-de-wegs van je hoofdpersonage, de protagonist, die meestal veroorzaakt worden door een tegenstander, de antagonist. De rol van de antagonist kan ook door iets anders dan een persoon worden vervuld, zoals een tsunami, maar in dit artikel gaat het over een persoon. Je antagonist is de stuwende kracht in je verhaal; diens taak is ervoor te zorgen dat je lezer wordt meegesleept, meevoelt met je protagonist en geraakt wordt door de tegenslagen en andere problemen waarmee je protagonist geconfronteerd wordt. De antagonist roept daarmee nijd en andere emoties op; niet alleen bij je … [Lees meer...]
Inspiratie voor het thema van je boek
Het thema van je boek is het basisidee en de fundering ervan. Een bouwsteen. Het is de grote lijn van het verhaal en stuurt het verhaal aan. Ook goed te gebruiken om je mening of standpunt (indirect) te uiten. Thema’s draaien vaak om wat het betekent om een mens te zijn. Het leven, de samenleving – de huidige en de toekomstige – existentiële crises, de natuur van de mens, enzovoort. Iedere mens heeft daar zo zijn eigen kijk op. Die verschillende blikken kunnen vaak botsen, en dat zou een veelbelovend zaadje kunnen zijn voor het conflict in je boek. Tegenwoordig wordt het thema meestal niet expliciet genoemd, maar wordt het duidelijk … [Lees meer...]
Blije, gelukkige personages – saai? Nee hoor!
Om te boeien moet je boek tegenslagen, rampspoed en andere problemen bevatten. Je lezers willen dat je personage in een crisis komt te verkeren en voor allerlei lastige uitdagingen komt te staan. Dat maakt het spannend. Een boek dat alleen maar snort in het zonnetje en waarin het leven van je personages loopt zoals ze willen, is vrijwel altijd saai. Maar dat betekent niet dat je personages doorlopend zwaarmoedig en ongelukkig moeten zijn. Je personages, ook de sombere, zijn soms best jolig en opgewekt. Zelfs je protagonist, die het heel zwaar krijgt, kan zo nu en dan gelukkig zijn – ook al zou dat maar gebaseerd zijn op een … [Lees meer...]
Het decor van je boek
Plot, conflict, gelaagde personages, sluitende verhaallijnen, ze zijn allemaal belangrijk voor een goed boek; en setting – de achtergrond van je verhaal, zoals de plekken waar het zich afspeelt – is dat ook. Zonder setting bestaan je personages in een vacuüm. Setting toont je lezer waar het verhaal zich op dat moment afspeelt en met welke context; het kleurt je scènes, het geeft sfeer, en daarmee kun je je lezer in de gewenste stemming brengen. Het vormt de ruggengraat van je verhaal. Een goede setting maakt je verhaal gelaagder en heeft invloed op je personages. Het is het decor van je boek. Hoe geef je je setting weer? Als je … [Lees meer...]
De toon maakt de muziek
C'est le ton qui fait la musique – die uitspraak gaat niet zozeer over muziek, maar over de toon van een gesprek. Hoe je met je keus van woorden en zinnen de gevoelstemperatuur van een mondelinge of schriftelijke uiting kunt bepalen. Van ijskoud tot bloedheet. Maar het hoeft niet altijd over die extremen te gaan. Juist met subtiliteiten kun je fijntjes het karakter van een dialoog of een personage schetsen. Vergelijk deze zinnen bijvoorbeeld: ‘Dat is niet mijn gewoonte,’ zei ze hooghartig. ‘Dat is niet mijn gewoonte,’ zei ze koeltjes. ‘Dat is niet mijn gewoonte,’ zei ze kil. Alle drie de woorden ‘hooghartig’, ‘koeltjes’ en … [Lees meer...]
Schrappen-2
In een eerder artikel vertelde ik je over schrappen in je boek en waarom dat nodig is. Maar er is meer over schrappen te vertellen dan in dat ene artikel. Dus hier een vervolg. Wat kan een reden zijn om iets te schrappen? Bijvoorbeeld bijvoeglijke naamwoorden. Als je iets uitbundig of sfeervol probeert te beschrijven, kan dat makkelijk leiden tot (te) veel bijvoeglijke naamwoorden, die je tekst onecht doen overkomen: gekunsteld. Sloop die eruit, pas je tekst aan, en als er daardoor iets nietszeggends overblijft, verwijder dat overblijfsel dan ook. Wees sowieso voorzichtig met bijvoeglijke naamwoorden en bijwoorden; probeer in plaats … [Lees meer...]
Hoe herhaling wèl kan werken
In een vorig artikel vertelde ik je dat je alert moet zijn met herhaling in je tekst, bijvoorbeeld als je onbedoeld vaak dezelfde woorden of zinnen gebruikt. Dat irriteert je lezer snel. Maar herhaling kan ook positief werken, mits goed ingezet. Wanneer gebruik je dat dan, en waarom? Herhaling kun je gebruiken om iets te benadrukken, aan te geven dat het belangrijk is. Denk aan het cliché van de makelaardij over de volgens hen cruciale factor van de prijs van een huis: locatie, locatie, locatie. Of als de spreker wil beklemtonen dat iets van belang is en de toehoorders wil overtuigen: “Government of the people, by the people and for the … [Lees meer...]
Blijven schrijven
Schrijven is leuk, zeker als je een goed verhaalidee hebt en er lekker in zit. Maar soms valt de animo weg. Dan vraag je je af: is het wel een goed verhaalidee? Is het origineel genoeg of is het een dertien in een dozijn? Is mijn schrijfstijl wel boeiend? En voordat je die gedachten tegen kunt houden ben je bang of zelfs ervan overtuigd dat het rommel is, dat je rampzalig schrijft en dat je er maar mee moet ophouden. Laat die kwelgeest je niet overtuigen! Elke schrijver, ook de Grote Schrijvers, worden zo nu en dan overvallen door schrijfangst, twijfel en onzekerheid. Jaja, zeg je dan, makkelijk praten! Hoe kom ik dan van die inzinking … [Lees meer...]