Je leest al je leven lang graag en veel, en je wilde altijd al zelf een boek schrijven. Of je kreeg een geweldig idee waarvan je dacht: daar moet ik een boek over schrijven. Nu is het dan zover, je hebt de beslissing genomen: ik ga beginnen! Gefeliciteerd! Ready for take-off! Maar hoe begin je nou precies? Het klinkt als een open deur, toch is het heel simpel: je moet gewoon beginnen met schrijven! Jahaa, Miriam, da’s makkelijk gezegd! Maar hoe dan? Ik geef je in dit artikel een aantal aanknopingspunten. Belangrijk: blijf niet te lang wikken en wegen; dat is uitstellen. Je boek hoeft niet van te voren helemaal uitgedacht te zijn; je zou niet de eerste zijn die met verhaal A begint en uiteindelijk verhaal Z schrijft. Verhalen en personages hebben nog wel eens een eigen willetje. Maak daar gebruik van! Serendipiteit, de gave om iets moois te vinden terwijl je daar niet naar op zoek was, is een prachtig verschijnsel! Lees ook het artikel Een boek schrijven voor vragen en antwoorden voor zowel beginnende schrijvers als schrijvers die al bezig zijn.
Een overzicht van alle schrijftips gegroepeerd naar onderwerp, zoals perspectief, dialoog, personages en meer, vind je hier.
Verhaal
Als je al een idee hebt waarover je boek moet gaan: prima! Begin dan met het opzetten van de structuur van je verhaal. Een structuur geeft je houvast, helpt doodlopende verhaallijnen te voorkomen, houd je gefocust en nog veel meer. Vervolgens kun je een tijdlijnschema opzetten – een overzicht van wat er chronologisch gezien gebeurt. Dat tijdlijnschema hoeft niet per se meteen te gebeuren; het kan ook op een later moment. Heb je nog geen idee en wil je hulp om iets te verzinnen: hier vind je hoe je op ideeën kunt komen. Maar er zijn ook schrijvers die gewoon beginnen met wat er maar in hun gedachten opkomt; dat kan ook prima werken
Bouwstenen van je verhaal
Hier vind je een overzicht van wat de bouwstenen van een verhaal zijn en aan welke eisen die bouwstenen moeten voldoen. Bouwstenen zijn bijvoorbeeld je personages, de plot, het conflict en dergelijke. Onthou: dat hoeft allemaal niet geheel uitgewerkt te zijn voordat je begint met schrijven!
Schrijven, schrappen, herschrijven
Tijdens het schrijven kristalliseren je ideeën, denkbeelden en gedachten vanzelf verder uit, waardoor je een beter beeld krijgt van waar je verhaal heen gaat. En ja, dat voortschrijdend inzicht brengt zeker aanpassingen in je structuur met zich mee, en het nodige herschrijfwerk. Dat hindert helemaal niet, want het herschrijven van stukken van je boek gaat sowieso gebeuren.
Genre
Een verhaal kan op verschillende manieren verteld worden en elke manier kan een ander genre zijn. Een liefdesverhaal kan horror zijn als de geliefde uit de dood terugkeert. Een SF-verhaal kan een maatschappijkritisch betoog worden. Een verhaal kan zelfs een paar genres tegelijk zijn. Elk genre heeft zijn eigen karakteristieken. Maar laat je daardoor niet beperken in wat en hoe je wilt schrijven – misschien maak jij zomaar een heel nieuw genre. Schrijven is een creatief gebeuren en creativiteit houdt nou eenmaal niet zo van vaste regeltjes. Het geeft niets als je nu nog niet weet welk genre het gaat worden. Hier lees je meer over genres.
Chronologisch of kriskras
Die eerste zin op dat lege scherm of dat blanco vel papier… dat is vaak de moeilijkste. Geen idee hoe je verhaal moet beginnen? Je hóéft niet met het begin te beginnen. Heb je al een mooie passage in je hoofd of weet je hoe het verhaal moet eindigen? Schrijf dat deel dan eerst! Je zult merken dat je door het schrijven in je verhaal ondergedompeld raakt en allerlei andere passages en ontwikkelingen en karakters in je hoofd oppoppen. Om te voorkomen dat je het overzicht verliest, kun je net als ik deed, Evernote gebruiken. Maar er zijn nog veel meer schrijfhulpjes.
Tobben – niet doen!
Waarschijnlijk maak je je zorgen of wat je geschreven hebt wel goed genoeg is. Niet doen! Vrijwel niemand schrijft zijn boek in één keer helemaal perfect. Schaam je niet voor wat je geschreven hebt. Oefening baart kunst. Gewoon doorgaan dus, en niet opgeven!
Ik heb zo weinig tijd!
Ja, dat is een bekend verschijnsel. Je moet zoveel doen en dan schieten dingen die niet per se Nu! Op dit moment! moeten gebeuren, er al gauw bij in. Het klinkt flauw, maar het is een kwestie van prioriteiten. Ga je liever naar dat feestje? Dan is het feestje op dat moment kennelijk belangrijker voor je. Maar is het ook belangrijker in het grotere geheel? Als je over een maand, twee maanden, of een half jaar terugkijkt, vind je dat feestje dan nog steeds belangrijker dan het schrijven aan je boek? Er is verschil tussen enerzijds je echte waarden, dingen die je écht wil bereiken, en dingen waar je op de korte termijn trek in hebt, je korte-termijnafleidingen. Een goed boek om in dit verband te lezen is Je bent wat je doet, van hoogleraar Sociale psychologie Roos Vonk. Geloof me, dat helpt!
