Tips tegen uitstelgedrag in een blog over fictie schrijven? Ja, want ook schrijvers hebben daar last van, hoe leuk en fijn ze het schrijven van een boek ook vinden. In het artikel Een boek schrijven vind je heel veel vragen en antwoorden rondom het schrijven van een boek, voor zowel beginnende schrijvers als schrijvers die al bezig zijn. In dit artikel ga ik in op het tegengaan van dat hinderlijke uitstelgedrag.
Uitstelgedrag
Je kent dat verschijnsel wel: je gaat achter je pc (of Mac of velletje papier) zitten om aan je boek te werken. Maar eerst even die mail wegwerken. En even op Facebook kijken. O, en dat leuke kattenfilmpje waar een vriendin een link van gestuurd heeft. En voordat je het weet heb je twee van je kostbare schrijfuren aan andere dingen besteed: uitstelgedrag. Of met een duur woord: procrastinatie. (En omdat ik dat woord zo’n lekker mondgevoel vind geven, gebruik ik het. 🙂 ) Ja, mooi woord Miriam, maar hoe ga ik dat uitstelgedrag tegen? Het gekke is: je wÃlt vaak echt schrijven, je kijkt ernaar uit: het moment dat je weer aan je boek kan werken, maar als het dan zover is… ga je eerst iets anders doen.
Waarom stellen wij uit?
Meestal stel je vervelende klusjes uit. Maar ook bij dingen die je wél graag doet – zoals een boek schrijven – word je geteisterd door uitstelgedrag. Daar kunnen verschillende redenen voor zijn:
- Je hebt – al dan niet bewust – last van faalangst.
- Je hebt moeite om je aandacht gericht te houden.
- Het idee dat er onafgemaakte zaken liggen kan je hinderen.
- Niemand zegt Dat. Je. Nu. Moet. Schrijven! Dat moet je zelf doen.
- Misschien ben je bang voor succes (ja, dat kan!).
- Of je hebt last van het ‘niet weten hoe te beginnen’.
- Schrijven geeft voldoening maar die voldoening, dat fijne gevoel is er pas als je geschreven hebt. Facebook en twitter geven direct een fijn gevoel.
Misschien is het wel een algemeen menselijke eigenschap, wie zal het zeggen? Hoe lossen we dat op?
Gewoon B-E-G-I-N-N-E-N
Flauw he? Maar het is wel zo. Ga zitten achter je pc/Mac/laptop/velletje papier. Je mag nog een kop koffie halen maar that’s it. En nu: gewoon schrijven. Maakt niet uit wat, schrijf de eerste zin op die in je opkomt. Hij hoeft niet mooi te zijn, hij hoeft niet te kloppen met wat je tot nu toe geschreven hebt of het verhaal dat je van plan bent te schrijven. Dat doet er allemaal niet toe. Als je eenmaal begonnen bent, kom je in de flow, en daar gaat het om. Die eerste zin is de lastigste; eenmaal begonnen gaat het steeds makkelijker. Schrijf en blijf schrijven, denk niet te veel na over structuur en zeker niet over spelling en vorm; dat komt later wel En daarnaast kun je ook deze anti-procrastinatie-trucjes en tools gebruiken. Het is misschien symptoombestrijding, maar who cares? Zo lang het maar werkt.
Anti-procrastinatie-trucs
Afleiding is een grote boosdoener. Verminder de mogelijkheid van die afleiding dus:
- Vertel iedereen in de buurt dat je aan het schrijven bent en niet gestoord mag worden. Ook niet voor dat allerschattigste kattenfilmpje. Bijkomend voordeel: als anderen weten dat je aan het schrijven bent, zet dat bij jezelf ook meteen een stok achter de deur.
- Zet je telefoon uit of stil.
- Zet je mail-pop-up uit.
- Zet in je browser geen tabbladen open met Facebook, Twitter en andere social media en websites waar je geregeld je uitstelgedrag botviert.
- Helpt muziek je bij het schrijven? Zet die muziek dan aan. Zachtjes.
- Spreek met jezelf af: ik mag een uur niets anders doen dan schrijven. Na dat uur mag ik een kwartier losgaan op Facebook, Marktplaats, YouTube, you name it. Of, beter: dan ga ik naar buiten, bewegen. Een kwartier. Niet langer. Zet voor dat uur en daarna dat kwartier de wekker; vertrouw niet op je tijdgevoel. Die wekker zegt onverbiddelijk: stoppen!
Natuurlijk mag je de wekker wél negeren als hij na dat schrijfuurtje afgaat. 🙂 Hoewel… volgens de pomodoro-techniek (zie hieronder) mag dat juist niet.
Die wekker kan een echte wekker zijn, maar ook het alarm van je telefoon (werkt ook als je je telefoon op stil zet). - In plaats van bovenstaande tijdslots kun je ook de pomodoro-techniek toepassen. Bijkomend voordeel: die leuke pomodoro-eierwekker!
- Ga na wat je beste schrijftijden zijn. Is dat ’s ochtends, als je fris en fruitig bent? Is dat ’s avonds, als je lekker opgestart bent? Probeer dan voor die momenten je tijd voor schrijven te reserveren.
Anti-procrastinatie-tools
Er bestaan een heleboel digitale helpers om je in je gevecht tegen het procrastinatie-monster te helpen. Ik noem er een paar.
Hoe lang mag je op Facebook (of elders) zitten?
Is een echt rigoureuze uitbanning van digitale afleiding noodzakelijk, dan is StayFocusd misschien iets voor je. Met deze plug-in leg je per afleidende site vast hoe lang je daar dagelijks mag bivakkeren. Bijvoorbeeld: je mag per dag op een bepaalde tijd maar een half uur op Facebook zitten. Kom je buiten die tijd of ben je er langer dan een half uur, dan wordt Facebook geblokkeerd.
Let op: je moet dat per browser instellen.
Nog meer blokkades
Een alternatief voor Stayfocusd zijn SelfControl (voor de Mac) en SelfRestraint (voor Windows). Deze tools blokkeren de toegang tot de websites die je op een blacklist hebt gezet als je de toegestane tijd (geef je zelf aan) overschrijdt. Daarna is het onmogelijk op die sites te komen. Als dat niet helpt, dan misschien dit wel:
Uitstellen gaat je geld kosten
Op deze gratis website commit je je om een bepaald, door jou aan te geven doel te bereiken (bijvoorbeeld een x-aantal uur aan je boek te werken of een x-aantal woorden te schrijven vóór een bepaalde deadline) en dan zet je daarvoor een bepaald bedrag op het spel om aan een goed doel te schenken– waar je een hekel aan hebt! Om je van valsspelen af te houden kun je iemand opgeven die gaat melden of je je doel wel of niet behaald hebt.
Waar blijft de tijd
Als je je afvraagt hoeveel tijd je aan schrijven en hoeveel aan uitstellen besteed, dan is RescueTime misschien iets voor je. Dit is een timemanagementtool waarin je doelen kunt instellen en waarin je kunt aangeven welke zaken je daarvoor productief, en welke je onproductief vindt. Bijvoorbeeld: nadat je de productieve en onproductieve zaken hebt ingesteld, geef je aan dat je tussen 6 uur ’s ochtend en 6 uur ’s avonds niet meer dan 2,5 uur aan onproductieve dingen mag besteden. RescueTime houdt bij wat je de hele dag doet en koppelt terug wat je productiviteit is. Zo kun je in de gaten houden waar de tijd écht blijft. Let op: dit is niet gratis. Je kunt hem wel 14 dagen gratis uitproberen.
Meer lezen over inspiratie en motivatie voor schrijven? Dat kan hier