Het vorige artikel gaat over sciencefiction en fantasy als rap in de hitlijsten stijgende genres. Daarin vertel ik over de oorzaken van die populariteit, en waarom Nederland nogal achterblijft ten opzichte van bijvoorbeeld Amerika in de terechte literaire erkenning van deze volwaardige en volwassen genres. Aan het eind van dat artikel beloofde ik meer artikelen, met tips voor als je SF of fantasy wil schrijven. Dit is daarvan de eerste. De feminisering van sciencefiction Sciencefiction was van oudsher een hightechgenre. De naam ‘sciencefiction’ zegt het al: de focus lag op technologie en wetenschap. SF werd beschouwd als een typisch … [Lees meer...]
Sciencefiction en fantasy, episode 1
Er zijn heel veel literaire genres en er komen voortdurend nieuwe bij, evenals subgenres en cross-overs. Waarom zou je je als schrijver druk maken over het genre van je boek? Omdat dat nuttig is, voor zowel jou als schrijver als voor lezers. Voor de schrijver kan het genre van zijn boek houvast bieden voor stijl, setting en andere elementen, en de lezer weet wat hij van het boek kan verwachten. Waarmee ik niet wil zeggen dat je rigide moet vasthouden aan regels die met een genre geassocieerd worden – zie ze als richtlijnen (dat geldt overigens voor álle schrijf’regels’). Trends Zoals in zo veel dingen zijn er ook trends in genres: wat … [Lees meer...]
Van idee naar boek
Stel, je hebt een idee voor een verhaal. Tijdens het douchen (douchen is een formidabele bron van ideeën, niet alleen voor een verhaal) bedenk je ineens: wat als mensen in (andere) dieren zouden veranderen? (Een idee dat Ionesco, reizend door de tijd, van mij gejat heeft voor zijn toneelstuk Le Rhinocéros. ;-)) Wat als-vragen zijn prima bronnen voor verhaalideeën. Maar een idee is nog geen verhaal. Hoe kom je dus van je briljante inval naar een boeiende pageturner? Voorspel Ga eerst na of je verhaalidee levensvatbaar is. Een meeslepend boek heeft hinderpalen nodig, conflicten, problemen, dilemma’s, tegenslagen en tegenwerking, van alles … [Lees meer...]
De love interest
Er zijn veel boeken die draaien om de vraag ‘krijgen ze elkaar’ (meestal wel). Maar romantische liefde heeft meer mogelijkheden dan alleen als hoofdplot; liefdesverwikke-lingen zijn ook uitstekend te gebruiken als subplot. Want in elk genre, of het nu avontuur, SF of een keiharde thriller betreft, kan een love interest een flinke boost aan je verhaal geven, met conflicten, misverstanden en geheimen. Dat kan ook op andere manieren, maar dit soort complicaties komen altijd voort uit menselijke relaties, en daarbij is liefde vaak de meeste emotionele en interessantste. Er staat domweg meer op het spel. Dit geldt overigens voor álle soorten … [Lees meer...]
De antagonist
Het verhaal van je boek draait om je hoofdpersoon, de protagonist. Hij* is het belangrijkste en meest uitgewerkte personage. Het is zijn verhaal dat je vertelt. Maar vrijwel net zo belangrijk is de antagonist. De antagonist is het personage wiens doel lijnrecht tegenover dat van de protagonist staat. Hij is diens tegenstander. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht is de antagonist niet per se een slechterik. Overigens kan ook je protagonist de schurk in je verhaal zijn - áls er een schurk is. Bij een schurkachtige protagonist is de antagonist bijvoorbeeld de detective die de schurk moet opsporen, of de vrouw die wraak zoekt … [Lees meer...]
Happy end!
“En ze leefden nog lang en gelukkig.” Het sprookjeseinde. Veel lezers zijn dol op een happy end. Hoe erger de hoofdpersoon het voor de kiezen heeft gekregen, hoe bevredigender het is als hij of zij ein-de-lijk de ellende overwint, de slechterik verslaat, de wereld redt, de liefde verovert, of op een andere manier domweg gelukkig wordt. Zodat je, als je rozig van welbehagen het boek dichtslaat of de aftiteling van de film over het scherm ziet rollen, gesterkt bent in je vertrouwen dat uiteindelijk alles goed komt. Clichés liggen hierbij op de loer. Denk bijvoorbeeld aan de ondergaande zon, waartegen zich het beeld aftekent van de eenzame … [Lees meer...]
Het groene monster: jaloezie
Dit schilderij van Edvard Munch heeft als titel Jaloezie. Jaloezie is een van de heftigste emoties, met de potentie een mens volkomen te beheersen en diens leven – en andere levens – kapot te maken. Het is een diep in ons wezen ingebedde oerdrift, waarschijnlijk voortgekomen uit angst om buitengesloten te worden van de groep, wat in de prehistorie een wisse dood betekende. Zo bekeken is jaloezie een vorm van existentiële angst. Zelfs baby’s kennen jaloezie (evenals huisdieren als honden en katten), wat iedereen herkent die een nieuwe baby/hond/kat toevoegt aan het knusse gezinnetje, waar tot dan toe alle aandacht naar kind of … [Lees meer...]
Karaktertypen: de ethische boef
Gisteravond heb ik de laatste bladzijde omgeslagen van Artemis, het tweede boek van Andy Weir. Zijn eerste boek, The Martian, is een spannende instant bestseller, en succesvol verfilmd. Artemis blijkt al net zo’n heerlijk boek. Ik mocht er de pre-publicatie van lezen (in de leesclub van Hebban), wat een fijn gevoel van bevoorrecht zijn gaf. Maar nóg fijner was het boek zelf. De boeken hebben diverse overeenkomsten. Ze spelen zich beide buiten de aarde af, The Martian op Mars en Artemis op de maan, binnen en buiten maanstad Artemis. Net als in The Martian wordt in Artemis best veel (ruimte)technische informatie gegeven, wat ik toch niet als … [Lees meer...]
Gelaagdheid en diepgang
Als de kwaliteit van een boek beoordeeld wordt, vallen vaak de termen ‘gelaagdheid’ en ‘diepgang’. Maar wat zijn dat precies? Vraag het aan lezers en schrijvers en dan krijg je antwoorden als: diepere betekenis, dubbele bodems, psychologische ontwikkeling van de personages en dergelijke. Gelaagdheid wordt gezien als een noodzakelijk kenmerk van literatuur. Maar gelaagdheid is zeker niet beperkt tot literatuur. Je kunt haast zeggen dat het een noodzakelijk kenmerk van elk goed boek is, literatuur of ‘slechts’ lectuur. Verwevenheid Een goed boek is boeiend, en om boeiend te zijn moet alles in je verhaal met elkaar verbonden zijn. … [Lees meer...]
Research
Als je fictie schrijft, is je verhaal precies dat wat het woord zegt: fictie. Wat je schrijft hoeft niet waar te zijn (zelfs de ‘op ware feiten gebaseerde gebeurtenissen’ niet). Maar ‘waar zijn’ is iets anders dan geloofwaardig zijn. Want dát moet wel. Als je personage een moord pleegt met een gif dat geen sporen achterlaat, dan kun je niet met een paracetamolletje aankomen. Voor sommige zaken in je boek zul je dus informatie moeten verzamelen: research. Bij research zijn vier aspecten belangrijk: Hoeveel onderzoek? Waarover? Hoe doe je onderzoek? Wanneer doe je onderzoek? Hoeveel onderzoek en waarover? Hoeveel research … [Lees meer...]
- « Vorige pagina
- 1
- …
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- …
- 20
- Volgende pagina »