Je verhaal gedijt bij problemen. Zonder problemen die je personages moeten overwinnen, conflicten die ze moeten oplossen en onbereikbare doelen die ze toch moeten zien te bereiken, is je boek saai.

Maar niet alleen je personages worstelen met problemen: jijzelf als schrijver soms ook – naast dat je die van je personages moet oplossen (of ze ermee laat zitten). Dan heb je bijvoorbeeld iets in je verhaal nodig, waarover je je hoofd breekt hoe je dat er in vredesnaam logisch en passend in moet krijgen.

Toch kom je meestal wel uit die complicaties.

Hoe?

Meestal valt de oplossing je zomaar in, net als je helemaal niet met het probleem bezig bent. Dat komt doordat je boek haast doorlopend in je brein zit. Ook als je er niet bewust aan denkt. Op de achtergrond, in je onderbewuste, heeft je verhaal vrijwel steeds aandacht. En dat werkt ook aan problemen.

Een voorbeeld uit eigen stal. In mijn boek, dat nu in de reviewfase zit, wist ik een tijd niet hoe het einde zou worden. Dat vond ik niet erg want ik was daar nog lang niet in de buurt. Ik dacht er niet veel over na, ik schreef gewoon door. En ineens, vanuit het niets, wist ik wat het einde moest zijn. Het was zo duidelijk, zo logisch en voortvloeiend uit de koers van het verhaal, dat ik meteen wist dat het dat moest zijn. Het einde had zichzelf geopenbaard. (Nou ja, mijn onderbewustzijn, natuurlijk 😉).

Leve het onderbewustzijn, die nijvere oplosser!

Ga er creatief mee om

Een probleem kun je zien als een kans om op een originele manier een draai aan een obstakel te geven. Niet zozeer door het probleem op te lossen zodat het er niet meer is, maar door om te denken. In plaats van het probleem te zien als een probleem, dus iets negatiefs, kun je dat negatieve ook verheffen tot iets positiefs; een blessing in disguise.

Ik geef een paar voorbeelden.

Maak negatief positief

Waargebeurd: begin 19e eeuw bezocht een criticus een show in het museum van P.T. Barnum, waar een vrouw met een baard, een dwerg, en andere mensen met een afwijkende lichaamsvorm, tentoon werden gesteld. De criticus vond het (terecht) een exploitatie van kwetsbare mensen, en noemde het onder andere een ‘circus van humbug’. Barnum, in zijn wiek geschoten, zette met grote letters ‘Circus’ op de voorgevel, en gaf bezoekers, die met de recensie in de hand een kaartje kwamen kopen, een forse korting. Het werd een gigantisch succes voor Barnum, ‘de man die entertainment uitvond’.

Omarm een cliché

Ander voorbeeld. Clichés moet je vermijden, is het credo. Dat is op zich een goede raad (weinig kan zo’n bwêêh-gevoel geven als een cliché), maar je hebt clichés en clichés. In dit artikel geef ik je tips hoe je clichés juist voor je kunt laten werken, en in SF en Fantasy episode 2 staat een hoofdstuk Clichés met een voorbeeld van een film waarin clichés omarmd worden op een heerlijke tongue-in-cheek-manier.

Leg het niet uit

In Ronin, een heel goed te pruimen misdaad/actiefilm uit 1998 (met een van de beste auto-achtervolgingen in de Parijse Périphérique – alleen al daarom zien), draait het om een mysterieus koffertje waar verschillende partijen achteraan zitten; huurlingen van de IRA, Russen, en verraders uit eigen kring. En nooit wordt uitgelegd wat er in het koffertje zit.

Zo’n koffertje dat een raadsel blijft, heet een MacGuffin. Het wordt vrij vaak gebruikt, want het verhaal gaat niet om dat koffertje, maar om de rol van het koffertje in het verhaal, wat het doet met de personages. In deze film zorgt het ervoor dat alle betrokkenen bedriegen, moorden en hun leven op het spel zetten, om dat vermaledijde ding te pakken te krijgen. Dat levert een spannend verhaal op.

Veel plezier met je als probleem vermomde kansen!

Wil je meer lezen over problemen tackelen? Dat kan hier.

En als je liever luister dan leest, dan kan dat hier.