Ik was aan het peinzen over welk onderwerp ik in het volgende artikel zou schrijven, en bedacht dat het al een tijdje geleden was dat ik over karaktertypen van personages had geschreven. Ik ging op zoek naar een nog niet beschreven karaktertype en kwam ‘empaat’ tegen. ‘Empaat’ is voor zover ik weet geen officieel bestaand woord – Wikipedia heeft er geen idee van – maar ik snapte wel wat ermee bedoeld werd.
Dus vertel ik je in dit artikel over de empaat als karaktertype voor je personage.
Wat is een empaat?
Het woord ‘empaat’ is afgeleid van empathie. Een persoon die heel empathisch is kun je een empaat noemen. Als je een personage in je boek een empaat wil laten zijn, moet je haar* hevig laten meevoelen met anderen: mensen, dieren en zelfs planten en bomen. Door dat meevoelen geeft een empaat vaak geld aan daklozen, brengt boodschappen naar de voedselbank, haalt een zielig katje of hondje uit het asiel, en dergelijke. Het blij maken van anderen is iets waar ze zelf ook heel blij van wordt.
Een empaat is vaak introvert. Dat kan tot gevolg hebben dat ze in een groep mensen snel uitgeput kan raken van de dingen die ze door haar sterk invoelen opvangt. En mensen die steeds hun narigheid bij haar storten, vreten heel snel haar energie op.
Nadelen
Empathie is niet het enige kenmerk van een empaat; een empaat kan ook overgevoelig (hoogsensitief) zijn, bijvoorbeeld als gevolg van het meevoelen van iets naars. Zo kunnen lawaai, ruzie, geschreeuw, bedreigingen en dergelijke haar angstig en tobberig maken. Ze voelt stress en pijn van anderen en wordt daar verdrietig van. Slecht nieuws, zoals de aanval op Oekraïne, de ontbossing van het Amazoneregenwoud, de uitsterving van diersoorten en dergelijke, raken de empaat ook zwaar. Van foto’s of films van zielige mensen en dieren waar ze niets aan kan doen, kan ze beter haar hoofd wegdraaien. Empaten worden daardoor vaak gezien als zwak en te emotioneel.
Voordelen
Maar je empaat-personage kan ook positieve gevolgen van haar sterke empathie en overgevoeligheid hebben. Vrijwel altijd voelt ze zich bijvoorbeeld verbonden met de natuur, kan ze extatisch worden van een veld klaprozen en korenbloemen, van stoeiende jonge vosjes, van een kastanjeboom vol kaarsenbloesem.
De aantrekkelijke narcist
De empaat kan zich verliezen in een relatie en zich één voelen met haar partner. Dat kan ook nadelig uitpakken als ze zich helemaal aan de ander overgeeft; met name als de relatie uitblust. Het wordt helemaal gevaarlijk als de partner een narcist is. In tegenstelling tot de empaat voelt de narcist totaal niet mee met de ander. De empaat voelt echter de pijn die de narcist, ondanks diens vaak voorkomende sterkte, stiekem ook heeft, en probeert diens pijn te verzachten. Narcisten maken echter misbruik van anderen en de empaat is een maar al te gemakkelijke prooi.
En: ga je een mooie rol voor de empaat in je verhaal construeren? Veel plezier ermee!
Hier kun je meer karaktertypen vinden voor je personages.
Liever luisteren? Dat kan hier.
*Waar ik ‘hij’ of zij, ‘hem’ of ‘haar’ en dergelijke gebruik, kun je ook andere genders lezen.
